مذاهب کلامی

مذهب اهل سنت از لحاظ فقهی هر کدام چند فرقه می شوند ،مثلا :

اهل سنت از لحاظ مبانی فقهی چهار مذهب را شامل می شوند از جمله :حنبلی،حنفی، شافعی و مالکی ، ولی از لحاظ مبانی فکری یا کلامی به اشاعره ومعتزله تقسیم می گردند.

  اصولا پیدایش مذاهب از لحاظ مبانی فکری یا کلامی ،بعد از جریان حکمیت پیش آمد وتا آن زمان ما مکتب کلامی اساسی نداشتیم ، البته آن جریان هم ابتدا جنبه سیاسی داشت بعد ها جنبه کلامی وجنبه فقهی به خود گرفت ، این گروه که به خوارج موسوم شدند الان هم تحت عنوان فقه ابازیه در کشور عمان مطرح اند

اولین بحث کلامی این بود که آیا مرتکب کبیره مومن است یا از ایمان خارج و کافر می شود؟ با این قضیه سنگ زیر بنای اختلاف کلامی در میان مسلمین نهاده شد.

بعد از آن مرجئه آمدند و در برابر خوارج قد علم کردند و در واقع مرجئه واکنشی بود در برابر مذهب خوارج ، خوارج می گفت که مرتکب کبیره کافر است ومرجئه می گفت که ارتباطی میان عمل وایمان نیست و قائل به ارجاء الایمان بعد العمل بودند.

بعد مذهب جهمیه پیش آمد که قائل بودند بر جبر و می گفتند ،ما هیچ اختیاری از خود نداریم و تمام امور به دست خداوند است .این مذهب تابع جهم بن صفوان بود .

بعد از جهمیه ، قدریه پیش آمد و قدریه هم واکنشی بود در باربر جهمیه.

بعد از همه این ها مذهب معتزله توسط واصل بن عطاء متوفای 131 به خاطر اختلافی که با استادش حسن بصری داشت ،بنیان گذاری شد و مذاهب کلامی دیگر منقرض شد و این مکتب کلامی اعتزال بعد از 1300 سال سر جای خودش هست .

این مکتب کلامی در میان مسلمانان اهل سنت حاکم بود تا ابوالحسن اشعری (متوفای324)آمد . و در اثر اختلاف شدیدی که با اساتیدش داشت ،مذهب اشاعره را بنیانگذاری کرد..

مذاهب کلامی که امروزه در جهان مطرح است ،عبارتند از: اشاعره ، معتزله ، ماترودیه ،و امامیه( مربوط به گروه شیعه) . البته در کنار این چهار مذهب کلامی ، مذهب زیدیه نیز وجود دارد که در یمن زندگی می کنند و ابازیه هم در عمان مستقر هستند.

ماترودیه تابع ابومنصور ماترودی متوفای 333 هستند ،مذهب فقهی حنفی که در ایران زندگی می کنند به ویژه در شرق کشور نه مذهب کلامی اشاعره را قبول دارند ونه مذهب کلامی معتزله را ، بلکه ماترودیه هستند.