ایا مسح پا واجب است ؟

بر اساس منابع معتبر اهل سنت جمع کثیرى از صحابه و تابعین پا را مسح مى کشیده و بعضى آنرا واجب مى دانستند. 

(175) مَسْأَلَةٌ: قَالَ: وَغَسْلُ الرِّجْلَیْنِ إلَى الْکَعْبَیْنِ، وَهُمَا الْعَظْمَانِ النَّاتِئَانِ غَسْلُ الرِّجْلَیْنِ وَاجِبٌ فِی قَوْلِ أَکْثَرِ أَهْلِ الْعِلْمِ. وَقَالَ عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ أَبِی لَیْلَى: أَجْمَعَ أَصْحَابُ رَسُولِ اللَّهِ - صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ - عَلَى غَسْلِ الْقَدَمَیْنِ. وَرُوِیَ عَنْ عَلِیٍّ أَنَّهُ مَسَحَ عَلَى نَعْلَیْهِ وَقَدَمَیْهِ، ثُمَّ دَخَلَ الْمَسْجِدَ فَخَلَعَ نَعْلَیْهِ، ثُمَّ صَلَّى.وَحُکِیَ عَنْ ابْنِ عَبَّاسٍ أَنَّهُ قَالَ: مَا أَجِدُ فِی کِتَابِ اللَّهِ إلَّا غَسْلَتَیْنِ وَمَسْحَتَیْنِ. وَرُوِیَ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِکٍ أَنَّهُ ذُکِرَ لَهُ قَوْلُ الْحَجَّاجِ: اغْسِلُوا الْقَدَمَیْنِ ظَاهِرَهُمَا وَبَاطِنَهُمَا، وَخَلِّلُوا مَا بَیْنَ الْأَصَابِعِ، فَإِنَّهُ لَیْسَ شَیْءٌ مِنْ ابْنِ آدَمَ أَقْرَبَ إلَى الْخُبْثِ مِنْ قَدَمَیْهِ. فَقَالَ أَنَسٌ: صَدَقَ اللَّهُ، وَکَذَبَ الْحَجَّاجُ. وَتَلَا هَذِهِ الْآیَةَ: {فَاغْسِلُوا وُجُوهَکُمْ وَأَیْدِیَکُمْ إِلَى الْمَرَافِقِ وَامْسَحُوا بِرُءُوسِکُمْ وَأَرْجُلَکُمْ إِلَى الْکَعْبَیْنِ} [المائدة: 6] .وَحُکِیَ عَنْ الشَّعْبِیِّ أَنَّهُ قَالَ: الْوُضُوءُ مَغْسُولَانِ وَمَمْسُوحَانِ، فَالْمَمْسُوحَانِ یَسْقُطَانِ فِی التَّیَمُّمِ.وَلَمْ نَعْلَمْ مِنْ فُقَهَاءِ الْمُسْلِمِینَ مَنْ یَقُولُ بِالْمَسْحِ عَلَى الرِّجْلَیْنِ غَیْرَ مَنْ ذَکَرْنَا(الکتاب: المغنی لابن قدامة ج1 ص98،المؤلف: أبو محمد موفق الدین عبد الله بن أحمد بن محمد بن قدامة الجماعیلی المقدسی ثم الدمشقی الحنبلی، الشهیر بابن قدامة المقدسی (المتوفى: 620هـ)،الناشر: مکتبة القاهرة،الطبعة: بدون طبعة،عدد الأجزاء: 10،تاریخ النشر: 1388هـ - 1968م)
  
چنانکه ابن حزم و فخر رازى و ابن قدامه از بزرگان اهل سنت و دیگران به موضوع مسح پا اشاره کرده اند:همانند حضرت على و عبداللّه بن عباس و عکرمه و أنس بن مالک و شعبى و حسن بصرى و محمد باقر .

پس علت اصرار اهل سنت بر شستن چیست؟ و اگر کسى این کار را انجام ندهد، وضوى او را باطل مى دانند یعنى أنس بن مالک که بیش از ده سال خادم رسول اللّه ـ صلى الله علیه و سلم ـ بود هنگامیکه مى گوید: مسح پا واجب است او اصرار بر اشتباه دارد؟ 

حضرت على(رضی الله عنه) که سى سال همراه پیامبر اکرم بود (و مصاحبتش با پیامبر ـ صلى الله علیه و سلم ـ) از همه صحابه ـ رضى الله عنهم ـ بیشتر بود، اصرار بر اشتباه دارد؟

 1 ـ ابن حزم مى گوید: وقد قال بالمسح على الرجلین جماعة من السلف منهم على بن ابیطالب، وابن عباس، والحسن، وعکرمة، والشعبی، وجماعة غیرهم. وهو قول الطبری.

2 ـ الرازى: «اختلف الناس فی مسح الرجلین وفی غسلهما، فنقل القفّال فی تفسیره عن ابن عباس وأنس بن مالک و عکرمة والشعبی وأبی جعفر الباقر: إنَّ الواجب فیهما المسح و هو مذهب الامامیة من الشیعة»( التفسیر الکبیر 11: 161).

بر اساس منابع معتبر اهل سنت جمع کثیرى از صحابه و تابعین پا را مسح مى کشیده و بعضى آنرا واجب مى دانستند. 

(175) مَسْأَلَةٌ: قَالَ: وَغَسْلُ الرِّجْلَیْنِ إلَى الْکَعْبَیْنِ، وَهُمَا الْعَظْمَانِ النَّاتِئَانِ غَسْلُ الرِّجْلَیْنِ وَاجِبٌ فِی قَوْلِ أَکْثَرِ أَهْلِ الْعِلْمِ. وَقَالَ عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ أَبِی لَیْلَى: أَجْمَعَ أَصْحَابُ رَسُولِ اللَّهِ - صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ - عَلَى غَسْلِ الْقَدَمَیْنِ. وَرُوِیَ عَنْ عَلِیٍّ أَنَّهُ مَسَحَ عَلَى نَعْلَیْهِ وَقَدَمَیْهِ، ثُمَّ دَخَلَ الْمَسْجِدَ فَخَلَعَ نَعْلَیْهِ، ثُمَّ صَلَّى.وَحُکِیَ عَنْ ابْنِ عَبَّاسٍ أَنَّهُ قَالَ: مَا أَجِدُ فِی کِتَابِ اللَّهِ إلَّا غَسْلَتَیْنِ وَمَسْحَتَیْنِ. وَرُوِیَ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِکٍ أَنَّهُ ذُکِرَ لَهُ قَوْلُ الْحَجَّاجِ: اغْسِلُوا الْقَدَمَیْنِ ظَاهِرَهُمَا وَبَاطِنَهُمَا، وَخَلِّلُوا مَا بَیْنَ الْأَصَابِعِ، فَإِنَّهُ لَیْسَ شَیْءٌ مِنْ ابْنِ آدَمَ أَقْرَبَ إلَى الْخُبْثِ مِنْ قَدَمَیْهِ. فَقَالَ أَنَسٌ: صَدَقَ اللَّهُ، وَکَذَبَ الْحَجَّاجُ. وَتَلَا هَذِهِ الْآیَةَ: {فَاغْسِلُوا وُجُوهَکُمْ وَأَیْدِیَکُمْ إِلَى الْمَرَافِقِ وَامْسَحُوا بِرُءُوسِکُمْ وَأَرْجُلَکُمْ إِلَى الْکَعْبَیْنِ} [المائدة: 6] .وَحُکِیَ عَنْ الشَّعْبِیِّ أَنَّهُ قَالَ: الْوُضُوءُ مَغْسُولَانِ وَمَمْسُوحَانِ، فَالْمَمْسُوحَانِ یَسْقُطَانِ فِی التَّیَمُّمِ.وَلَمْ نَعْلَمْ مِنْ فُقَهَاءِ الْمُسْلِمِینَ مَنْ یَقُولُ بِالْمَسْحِ عَلَى الرِّجْلَیْنِ غَیْرَ مَنْ ذَکَرْنَا(الکتاب: المغنی لابن قدامة ج1 ص98،المؤلف: أبو محمد موفق الدین عبد الله بن أحمد بن محمد بن قدامة الجماعیلی المقدسی ثم الدمشقی الحنبلی، الشهیر بابن قدامة المقدسی (المتوفى: 620هـ)،الناشر: مکتبة القاهرة،الطبعة: بدون طبعة،عدد الأجزاء: 10،تاریخ النشر: 1388هـ - 1968م)

چنانکه ابن حزم و فخر رازى و ابن قدامه از بزرگان اهل سنت و دیگران به موضوع مسح پا اشاره کرده اند:همانند حضرت على و عبداللّه بن عباس و عکرمه و أنس بن مالک و شعبى و حسن بصرى و محمد باقر .

پس علت اصرار اهل سنت بر شستن چیست؟ و اگر کسى این کار را انجام ندهد، وضوى او را باطل مى دانند یعنى أنس بن مالک که بیش از ده سال خادم رسول اللّه ـ صلى الله علیه و سلم ـ بود هنگامیکه مى گوید: مسح پا واجب است او اصرار بر اشتباه دارد؟ 

حضرت على(رضی الله عنه) که سى سال همراه پیامبر اکرم بود (و مصاحبتش با پیامبر ـ صلى الله علیه و سلم ـ) از همه صحابه ـ رضى الله عنهم ـ بیشتر بود، اصرار بر اشتباه دارد؟

 1 ـ ابن حزم مى گوید: وقد قال بالمسح على الرجلین جماعة من السلف منهم على بن ابیطالب، وابن عباس، والحسن، وعکرمة، والشعبی، وجماعة غیرهم. وهو قول الطبری.

2 ـ الرازى: «اختلف الناس فی مسح الرجلین وفی غسلهما، فنقل القفّال فی تفسیره عن ابن عباس وأنس بن مالک و عکرمة والشعبی وأبی جعفر الباقر: إنَّ الواجب فیهما المسح و هو مذهب الامامیة من الشیعة»( التفسیر الکبیر 11: 161).